Αλήθεια είναι πως ο κάμπος τη Ηλείας δεν προσφερότανε για αρματολίκια. Οι κάτοικοι όμως της πεδινής Ηλείας προμήθευαν τους αγωνιστές με ψωμιά, σφαχτά, κρασιά και λάδια. Οι αργαλειοί στημένοι στα σκοτεινά υπόγεια με το φτωχό φως της φωτιάς, υφαίνανε ρούχα ζεστά (κάπες) για τους αγωνιστές που ήταν εκτ…

  1. Αλήθεια είναι πως ο κάμπος τη Ηλείας δεν προσφερότανε για αρματολίκια. Οι κάτοικοι όμως της πεδινής Ηλείας προμήθευαν τους αγωνιστές με ψωμιά, σφαχτά, κρασιά και λάδια. Οι αργαλειοί στημένοι στα σκοτεινά υπόγεια με το φτωχό φως της φωτιάς, υφαίνανε ρούχα ζεστά (κάπες) για τους αγωνιστές που ήταν εκτεθειμένοι στους πριονιστούς βοριάδες, στα χιόνια και στις βροχές. Εκτός της προσφοράς αυτής, οι κάτοικοι του Βαρθολομιού πολέμησαν για τη λευτεριά μας τους Τούρκους στα 1821. Βρισκόμαστε στην εποχή που ο Ιμπραήμ απογοητευμένος από τα κυνήγια των αγωνιστών τράβηξε τα στρατεύματά του για να ενισχύσει το Μεσολόγγι. Βάδιζε βιαστικά για να επιβιβαστεί στη Γλαρέντζα. Από όπου πέρασε ο κακούργος πλουτισμένος από τη φύση με τα αισθήματα του Νέρωνα και του Σύλλα, δεν άφησε τίποτε όρθιο. Δυο μέρες πριν, στον κάμπο πληροφορηθήκανε τον ερχομό του. Τότε κάθε χωριό με κάποιον επικεφαλής, το Βαρθολομιό με το Βέρρα, η Ανδραβίδα με τον Κίτσο Παπαδημητρόπουλο, αφού ασφάλισαν τους ηλικιωμένους και τους αρρώστους που θα έμεναν, ξεκίνησαν μαζί με τα γυναικόπαιδα για το Κάστρο. Η πορεία ήταν κουραστική γιατί πολλές γυναίκες είχαν αγκαλιά τα παιδιά τους. Όταν έφτασαν οι άνδρες, αφού ξεκουράστηκαν λίγο, άρχισαν συμβούλιο τι θα κάνουν. Μετά το μεσημέρι ήλθε στο Κάστρο μαντατοφόρος και είπε ότι ο Ιμπραήμ, έδωσε διαταγή σε μια φάλαγγα 1500 ανδρών από τη Γαστούνη να περάσει από το Βαρθολομιό, τη Λυγιά και να πάει στο Αρκούδι να επιβιβαστεί σε καΐκια για το Μεσολόγγι. Όταν άκουσαν αυτά τα νέα οι κλεισμένοι στο Κάστρο άντρες πήραν την απόφαση να χτυπήσουνε τη φάλαγγα. Επικεφαλής ήταν ο Βέρρας, με μπραζέ [μπρατίμι;] τον Κίτσο Παπαδημητρόπουλο και οδηγό τον Τσεκουρά από το μοναστήρι του … Μάχου που γνώριζε καλά τα μονοπάτια. Η φάλαγγα είχε 300 και έπειτα από κούραση και πορεία φτάσανε έξω από το Βαρθολομιό, στην τοποθεσία τότε Αμπέλια, σήμερα Ρωμαίικα. Πιάσανε αμέσως το δρόμο που θα πέρναγε η Τουρκική φάλαγγα. Ξαπλώθηκαν αραιωμένοι στους θάμνους και περίμεναν με το χέρι στη σκανδάλη. Ήταν χειμωνιάτικη νύχτα του 1826. Οι Τούρκοι ξαφνιάστηκαν, τα χάσανε, μέσα στο σκοτάδι. Μετά από μια ώρα είχαν σκοτωθεί 350 Τούρκοι και 100 λαβωμένοι. Από τους δικούς μας 5 νεκροί και 7 λαβωμένοι. Η μ΄χαη συνεχιζόταν με λύσσα. Μετά από 4 ώρες οι σκοτωμένοι Τούρκοι έφταναν τους 570 και μαζί 2 αξιωματικοί. Οι δικοί μας 45. Οι ώρες περνάγανε, κόντευε να χαράξει και το ντουφεκίδι συνεχιζότανε. Εκείνη την ώρα όμως έπιασε μια βροχή, η οποία μούσκεψε τα καριοφίλια και τα βόλια και τους υποχρέωσε να σταματήσουν. Τότε τα ηρωικά παλικάρι μας τραβήξανε τα γιαταγάνια και τα μαχαίρια και ρίχνονται σας πραγματικά λιοντάρια απάνω στους Τούρκους. Το τι έγινε δεν περιγράφεται. Ο Βέρας, ο Κίτσος και τα 300 παλικάρια πέσανε τιμημένα. Ο Τούρκος επικεφαλής με 300 δικούς οτυ που απόμειναν ξεκίνησε αντί για Αρκούδι για τη Γλαρέντζα, όπου τον δέχτηκε ντροπιασμένο ο Ιμπραήμ. Από τους δικούς μας γλυτώσανε ο Θύμιος ο Τσεκουράς και ο Πανάγος Κουτρούλης. Αυτοί αφού πολέμησαν ανέβηκαν στα δέντρα και παρακολούθησαν με λύπη τους τις τελευταίες στιγμές της μάχης. Ύστερα καταλυπημένοι έκλαψαν τους συμπολεμιστές τους και είπαν στους Βαρθολομαίους τα αποτελέσματα της μάχης.
  2. Ψηφιακό τεκμήριο
  3. Παραδόσεις
  4. Ακαθόριστα
  5. ΚΕΕΛ, χφο 4476, σ. 132-135
  6. 4476
  7. 1987
  8. Συλλογή Μαθητών (Σ.Μ.)
  9. Ελληνική - Κοινή ελληνική
  10. Μη προσδιορισμένη
  11. Αρχείο Χειρογράφων
  12. Ιμπραήμ πασάς; Βέρρας; Παπαδημητρόπουλος, Κίτσος
  13. Μαθητές Α Δ.Σ. Βαρθολομιού  ΤΙΤΛΟΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ: Λαογραφικές εργασίες μαθητών 1987, σχ. 4ο + 8ο, σελ. 509. Σελ. 3-5 Αυτές οι σελίδες περιέχουν τις οδηγίες για τη συλλογή του υλικού. Έχουν πολύ μεγάλο ενδιαφέρον καθώς καθορίζουν τελικά τί υλικό θα συγκεντρωθεί.
  14. Γραφείο Σχολικού Συμβούλου Π.Ε. Λεχαινών Ηλείας (Τάσος Φιλιππόπουλος)
  15. Η μάχη του Βαρθολομιού
  16. Βαρθολομιό
  17. Βαρθολομιό
  18. 1825
  19. Βαρθολομιό
  20. Μάχη του Βαρθολομιού