- Ψηφιακό τεκμήριο
- Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
- Πρινιάς Λάρισας
- 977
- Λάρισας
- Κερμελί
- Το χωριό κατοικείται κυρίως από Σαρακατσανέους και Γκαραγκούνηδες
- Υπάρχουν περίπου οκτώ (8) οικογένειες Γκαραγκούνιδων και οι υπόλοιπες οικογένειες του χωριού είναι Σαρακατσανέοι περίπου εικοσιτέσσερες (24).
- Όχι κατοικούσαν όλοι μαζί
- Παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού μιλούσαν την ιδιαίτερη γλώσσα των Σαρακατσανέων "τα Σαρακατσάνικα". Μιλιέται ακόμα και σήμερα.
- Παλαιότερα δεν υπήρχαν εκκλησίες στο χωριό. Η μία εκκλησία που υπάρχει σήμερα κτίστηκε πρόσφατα, περίπου το 1950.
- Η μοναδική Εκκλησία ανήκε και ανήκει σ΄ όλο το χωριό
- Παλαιότερα δεν υπήρχε νεκροταφείο. Τώρα υπάρχει ένα (1)
- Λειτούργησε για πρώτη φορά το 1925
- Οι κυρίοτερες ασχολίες των κατοίκων γύρω στα 1940 ήταν η κτηνοτροφία κατά κύριο λόγο και η γεωργία κατά δεύτερο λόγο.
- Τα λιγοστά γεωργικά προϊόντα που υπήρχαν ήταν το σιτάρι, κριθάρι, πατάτες, τεύτλα και καλαμπόκι
- Γι΄ αυτοκατανάλωση προορίζονταν το κριθάρι και το καλαμπόκι και για εμπόριο το σιτάρι, τα τεύτλα και οι πατάτες.
- Εξακολουθούν να καλλιεργούνται ακόμη και σήμερα όλες οι παλιές καλλιέργειες. Από το 1950 και μετά άρχισαν να καλλιεργούνται το βαμβάκι και πολλά περιβόλια (μήλων, αχλαδιών).
- Παλαιότερα το χωριό ήταν τσιφλίκι
- Οι οικονομικές υποχρεώσεις των καλλιεργητών προς τους γαιοκτήμονες (τσιφλικούχους) ήταν να δίνουν ένα μεγάλο ποσοστό από τα εισοδήματά τους κάθε χρόνο.
- Ποτέ δεν υπήρξαν τα χτήματα εθνικές γαίες
- Ένας κλήρος εθεωρείτο μεγάλος όταν είχε περίπου εκατόν δέκα (110) στρέμματα και πάνω
- Από τους κατοίκους του χωριού πέντε (5) ήταν εκείνοι που είχαν τέτοιους μεγάλους κλήρους
- Σήμερα το μέγεθος ενός μέσου γεωργικού κλήρου είναι σαράντα έως πενήντα (40 - 50) στρέμματα
- Ναι, υπήρχε στο χωριό κτηνοτροφία
- Άρχισε να υπάρχει οικόσιτη κτηνοτροφία στο χωριό από το 1960 και μετά
- Υπήρχαν περίπου δέκα (10) τσελιγκάτα στο χωριό. Σήμερα όμως δεν εξακολουθούν να υπάρχουν.
- Οι κάτοικοι του χωριού δεν ασχολούνται καθόλου με την αλιεία
- Παλαιότερα δεν υπήρχαν στο χωριό οργανωμένες βιοτεχνίες αλλά ούτε και σήμερα υπάρχουν
- Δεν λειτούργησαν ποτέ οργανωμένες βιοτεχνίες στο χωριό
- Δεν υπάρχουν σήμερα καθόλου στοιχεία σχετικά με την προηγούμενη κοινοτική οργάνωση του χωριού
- Πλήρωναν μόνο ένα φόρο οι κάτοικοι τυ χωριού, το φόρο για το δικαίωμα της βοσκής. Τον πλήρωναν στην κοινότητα.
- Οι κάτοικοι χωρίζονταν σε δύο κατηγορίες: α)τους γαιοκτήμονες (τσιφλικούχους) που είχαν κτήματα, β)στους καλλιεργητές, υπαλλήλους που δούλευαν τα κτήματα των γαιοκτημόνων
- Οι κάτοικοι του χωριού προσέφεραν συνήθως την εργασία τους χωρίς αμοιβή για την εκτέλεση έργων αναγκαίων για την κοινότητα (πχ χτίσιμο μιας γέφυρας, εκκλησίας κα)
- Για όλους τους άνδρες που ήταν είκοσι (20) χρονών και πάνω, η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική. Γυναίκες όμως δεν συμμετείχαν.
- Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει, τον τιμωρούσαν με χρηματικό πρόστιμο
- Η αλληλοβοήθεια ήταν συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας και ίσχυε στις πιο επείγουσες γεωργικές εργασίες και κυρίως στο θερισμό
- Εκτός από τις γεωργικές εργασίες σπάνια σε άλλες περιπτώσεις ίσχυε η αλληλοβοήθεια μεταξύ των κατοίκων
- Η αλληλοβοήθεια ήταν περισσότερο αναπτυγμένη μεταξύ των γυναικών παρά μεταξύ των ανδρών. Στις γυναίκες ίσχυε περισσότερο στις σπιτικές δουλειές (άσπρισμα των σπιτιών, κατασκευή γλυκών, υφαντών κ.α.)
- Μια οικογένεια είχε συνήθως έξι - δέκα (6 - 10) μέλη. Αυτή συνήθως ήταν ο πατέρας και η μάνα, ο πατέρας του άνδρα και της μάνας, η μητέρα του άνδρα και της μάνας, από τρία συνήθως παιδιά και πάνω και μερικές φορές κάποιος αδελφός ή αδελφή του άνδρα ή της γυναίκας
- Τον πατέρα τον προσφωνούσαν πατέρα και τη μητέρα μάνα
- Τον προσφωνούσε παππού
- Τη προσφωνούσε βαβά
- Τον προσφωνούσε παππού
- Τη προσφωνούσε βαβά
- Τα προσφωνούσε με τα ονόματά τους
- Τα προσφωνούσε με τα ονόματά τους
- Τους προσφωνούσε στα ονόματά τους
- Τις προσφωνούσε στα ονόματά τους
- Όχι, δεν υπάρχει ιδιαίτεροι όροι
- Όχι, δεν υπήρχαν ιδιαίτεροι όροι
- Τα προσφωνούσαν με τα ονόματά τους
- Τον προσφωνούσε μπάρμπα
- Την προσφωνούσε θεία - θειά
- Τους προσφωνούσε μπάρμπα και θειά - θεία αντίστοιχα
- Τα προσφωνούσαν στα ονόματά τους
- Τα προσφωνούσαν παιδί και κορίτσι αντίστοιχα και πάντα με τα ονόματά τους
- Τα πρωτότοκα παιδιά έπερναν το όνομα του παππού ή της γιαγιάς και τα υστερότοκα συνήθως αυτό που ήθελε ο νονός
- Αυτά τα παιδιά ονομαζόταν "μηλαδέλφια"
- Τα ονόμαζαν διπλάρικα
- Τους ονόμαζαν συμπεθέρους
- Τον προσφωνούσε πατέρα ή μπαμπά
- Την προσφωνούσε μητέρα η μάνα
- Τους προσφωνούσε κουνιάδο και κουνιάδα αντίστοιχα
- Τον προσφωνούσε αφέντη
- Την προσφωνούσε κυρά
- Τους προσφωνούσε με τα ονόματά τους
- Τον προσφωνούσε "γαμπρέ"
- Τον προσφωνούσε "γαμπρέ"
- Τον προσφωνούσαν "γαμπρέ"
- Την προσφωνούσε "νύφη - νυφούλα μας"
- Την προσφωνούσαν "νύφη - νυφούλα μας"
- Ο σύζυγος προσφωνούσε τη σύζυγό του με το όνομά της ή με τη λέξη "γυναίκα". Ενώ η γυναίκα τον άνδρα της με το όνομά του ή με τη λέξη "άνδρα μου".
- Στο πρώτο παιδί της οικογένειας αν ήταν αγόρι έδιναν το όνομα του παππού από τον πατέρα, αν ήταν κορίτσι το όνομα της γιαγιάς από τον πατέρα. Στα υπόλοιπα παιδιά έδιναν τα ονόματα από τους γονείς της νύφης. Σε καμμία σχεδόν περίπτωση δεν έδινε ο νονός όποιο όνομα ήθελε.
- Οι δουλειές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες ήταν μοιρασμένες. Οι γυναίκες εκτός από το νοικοκυριό και την ανατροφή των παιδιών βοηθούσαν τους άνδρες τους στα χωράφια, βοσκή ζώων, κουβάλημα ξύλων, νερού, φροντίδα των μαντριών κ.α. Οι άνδρε ασχολούνταν κατ΄ αποκλειστικότητα με γεωργικές - κτηνοτροφικές δουλειές.
- Οι γυναίκες βοηθούσαν στη σπορά και στο θερισμό των χωραφιών, στη συγκομιδή των καρπών, στο όργωμα, στο πότισμα των χωραφιών
- Οι γυναίκες πολλές φορές βοσκούσαν τα κοπάδια, βοηθούσαν στο άρμεγμα των ζώων, στο κούρεμα τους και συνήθως αυτές κουβαλούσαν κάθε μέρα στρώματα με τα δεμάτια στην πλάτη τους και έστρωναν στα μαντριά
- Οι γυναίκες δεν είχαν καμμία εντελώς σχέση με την αλιεία καθ΄ ότι δεν υπήρχε και ουτε υπάρχει αλιεία στον τόπο.
- Δεν υπήρχαν ούτε υπάρχουν βιοτεχνίες στον τόπο και επομένως η συμμετοχή των γυναικών ήταν αδύνατη
- Θεωρούσαν αποκλειστικά ανδρικές δουλειές η εργασία στα χωράφια, η βοσκή των κοπαδιών και η συμμετοχή των ανδρών στα λεγόμενα "παζάρια" για να πουλήσουν τα γεωργικά - κτηνοτροφικά προϊόντα τους
- Τα παιδιά άριζαν να βοηθούν στις δουλειές από (10 - 11) ετών και μετά και τα μεν αγόρια βοηθούσαν στη βοσκή των κοπαδιών τα δε κορίτσια βοηθούσαν στις δουλειές του σπιτιού, έγνεθαν και ύφαιναν σιγά - σιγά στον αργαλειό.
- Τα παδιά μιας οικογένειας δεν παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους αλλά περίμεναν πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια της οικογένειας και μετά να παντρευτούν τα αγόρια.
- Ως κανονική ηλικία γάμου θεωρούσαν για τους μεν άνδρες τα 28 χρόνια για τις δε γυναίκες περίπου τα 25 χρόνια και έπρεπε πάντα η γυναίκα να είναι μικρότερη από τον άνδρα.
- Δεν υπήρχε η συνήθεια να είναι ο γαμπρός ή η νύφη να είναι από το ίδιο χωριό ή από ένα ορισμένο γειτονικό χωριό αλλά μπορούσε ή ο γαμπρός ή η νύφη να είναι από οποιαδήποτε γειτονικό ή μακρινό χωριό
- Το νέο ζευγάρι μετά το γάμο έμενε στο πατρικό του γαμπρού
- Όλα τα αγόρια μιας οικογένειας μετά το γάμο τους έφερναν τις γυναίκες στο πατρικό τους σπίτι. Εκεί ζούσαν όλοι κάτω από την ίδια στέγη. Αρχηγός ήταν ο πατέρας των αγοριών ή ο μεγαλύτερος αδελφός αν ο πατέρας είχε πεθάνει.
- Η περιουσία έμενε αδιαίρετη
- Τα αδέλφια ζούσαν συνήθως όλα μαζί. Οι λόγοι που μπορούσαν να επισπεύσουν τον χωρισμό των αδελφών ήταν κυρίως ο διχασμός, η διχόνοια, οι παρεξηγήσεις και το μάλωμα μεταξύ των αδελφών ή των γυναικών τους
- Όταν συνέβαινε όλα τα παιδιά να ανοίξουν δικό τους σπιτικό στο πατρικό σπίτι παρέμεν μαζύ με τους γονείς ο μικρότερος συνήθως γιός
- Μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο όταν δεν είχε αγόρια και είχε μόνο κορίτσια. Τότε έπαιρνε σώγαμπρο στο μικρότερο κορίτσι της οικογένειας.
- Δεν πήγαιναν ποτέ σώγαμπρο άνθρωποι που διέθεταν οι ίδιοι δική τους περιουσία.
- Όταν η οικογένεια είχε δύο ή περισσότερα κορίτσια τότε έπαιρναν σώγαμπρο για το μικρότερο κορίτσι
- Αν μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο, ο πεθερός ήταν υποχρεωμένος να γράψει στο όνομα του γαμπρού του ένα μέρος ή όλη την περιουσία του
- Όταν κάποιος έμπενε σώγαμπρος διατηρούσε το δικό του επώνυμο και τα παιδιά έπαιρναν το επώνυμο του σώγαμπρου και όχι του πεθερού πχ αν ο γαμπρός λεγόταν "Νικολαΐδης" τότε θα διατηρούσε το όνομά του και τα παιδιά του θα έπερναν το όνομα "Νικολαΐδης".
- Δύο άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν λόγω συγγένειεας όταν ήταν (πρώτα, δεύτερα ή τρίτα) εξαδέλφια είτε από πατέρα είτε από μητέρα. Δεν υπήρξε ποτέ περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων
- Για τα δεύτερα εξαδέλφια αν ήθελαν να παντρευτούν έπρεπε να υπάρχει η συγκατάθεση των γονέων τους
- Αν είχαν κοινό επώνυμο δύο άτομα μπορούσαν να παντρευτούν όταν μόνο δεν ήταν συγγενείς
- Δεν υπήρχαν ποτέ παλαιότερα στο χωριό περιπτώσεις διαζυγίων
- Το ζευγάρι τον στεφάνωνε συνήθως ο νονός του γαμπρού
- Όλα τα παιδιά μιας οικογένειεας δεν είχαν τον ίδιο νονό. Το πρώτο παιδί το βάφτιζε ο κουμπάρος που στεφάνωνε το ζευγάρι και τα άλλα παιδιά τα βάπτιζαν όποιος ήθελε.
- Όταν μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο συνήθως προτιμούσαν να είναι κάποιος πολύ καλός φίλος
- Μεταξύ των οικογενειών που συνδέονταν με κουμπαριά απαγορευόταν ο γάμος
- Απαγορευόταν δύο παιδιά που είχαν τον ίδιο νονό να παντρευτούν μεταξύ τους
- Δεν υπήρχε ούτε υπάρχει στο χωριό το έθιμο δύο άνδρες ή δύο γυναίκες ή ένας άνδρας και μία γυναίκα να γίνονται αδελφοποιτοί
- Υπήρχε από παλιά στο χωριό ο θεσμός της προίκας
- Η προικοδοσία γινόταν προφορικά πάντα και στηριζόταν στο λόγο που έδιναν μεταξύ τους
- Όχι δεν υπήρχε εκτός από το προικοσύμφωνο άλλο είδος γαμήλιου συμβολαίου
- Τα προικοσύμφωνα τα συνέτασσαν και τα υπέγραφαν οι ίδιοι οι συμπέθεροι (οι γονείς του γαμπρού και της νύφης)
- Εκτός από τα είδη οικοσκευής, ρουχισμού έπαιρνε σαν προίκα ζώα και χρήματα, λίρες περίπου διακόσιες (200)
- Μόνο όταν το ζητούσε ο γαμπρός. Πράγμα όμως σπάνιο.
- Αν δινόταν το σπίτι, ήταν συνήθως στο χωριό.
- Ήταν σπάνιο να δίνουν ως προίκα χωράφια
- Σαν προίκα δινόταν και συνήθως ζώα
- Υπήρχε το έθιμο όλα τα κορίτσια της οικογένειεας να παίρνουν την ίδια προίκα. Αυτή άλλαζε όμως ανάλογα και με τις απαιτήσεις του κάθε γαμπρού.
- Όχι, δεν υπήρχε αυτό το έθιμο
- Η προίκα της μητέρας μεταβιβαζόταν ως προίκα στα παιδιά της, ανεξάρτητα αν ήταν γυιοί ή κόρες
- Όταν ο πατέρας και όλα τα παιδιά ζούσαν όλα μαζύ, μια οικογένεια τότε είχε υποχρέωση ο πατέρας και μόνο να προικίσει τα κορίτσια της οικογένειας. Όταν τα αδέλφια της οικογένειας ζούσαν ζωριστά ή πέθαινε ο πατέρας τότε και οι αδελφοί συνεισέφεραν στην προίκιση των κοριτσιών της οικογένειας.
- Ποτέ μια γυναίκα που έπαιρνε προίκα είχε το δικαίωμα να ζητήσει και κληρονομκό μερίδιο
- Όταν πέθαινε άτεκνη η γυναίκα τότε η προίκα της δεν επιστρεφόταν στην οικογένειά της αλλά παρέμεινε στον άνδρα της
- Όχι, δεν υπήρχε η συνήθεια αυτή
- Δεν έδινε κανένας αφού δεν υπήρχε η παραπάνω συνήθεια
- Αφού η παραπάνω συνήθει δεν υπήρχε τότε δεν μπορεί να γίνει λόγος για τον χρόνο που δινόταν η προσφορά
- Την προσφορά δεν την μοιράζονταν κανείς αφού άλλωστε δεν υπήρχε και προσφορά
- Ο γαμπρός δεν ζητούσε ποτέ πίσω ότι είχε δώσει αν μια γυναίκα πέθαινε χωρίς να προλάβει να αποκτήσει παιδιά
- Η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στα αγόρια της οικογένειας γινόταν ύστερα από το θάνατο του πατέρα τους και όχι της μετέρας της. Ανάλογα όμως με τις περιστάσεις μπορούσε να γίνει η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας σ΄ ένα από τα αγόρια όταν αυτό έφευγε από την οικογένεια από το σπίτι και πήγαινε να ζήσει μακριά σ΄ ένα άλλο τόπο.
- Όλα τα αγόρια της οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια από την πατρική περιουσία ανεξάρτητα αν κάποιος ήταν πρωτότοκος ή υστερότοκος
- Τα μερίδια που έπαιρναν τα κορίτσια της οικογένειας (είτε ως προίκα είτε ως κληρονομική μερίδα) ήταν συνήθως μικρότερο από τα μερίδια που έπαιρναν τα αγόρια. Ήταν μόνο μεγαλύτερα τα μερίδια των κοριτσιών όταν επρόκειτο για προίκα και ήταν κατά πολύ αυξημένες οι απαιτήσεις του γαμπρού.
- Η μεταβίβαση της περιουσίας γινόταν συνήθως προφορικά
- Το μοίρασμα της κληρονομιάς γινόταν με λαχνούς όταν οι κληρονόμοι και το μοίρασμα ήταν πολύ και μεγάλο αντίστοιχα. Ο τρόπος αυτός ίσχυε μεταξύ των αδελφών μιας οικογένειας.
- Όταν πέθαινε πρώτα ο σύζυγος το μερίδιο της γυναίκας ήταν ολόκληρη η περιουσία του ανδρός της έπαιρνε η σύζυγος έστω και αν υπήρχαν παιδιά από το γάμο
- Αν δεν υπήρχαν παιδιά εκτός από τη γυναίκα άλλοι που είχαν κληρονομικά δικαιώματα ήταν τα αδέλφια και οι αδελφές του άνδρα της
- Αν καποιος αποκτούσε μόνο κόρες, όταν πεθαινε τον κληρονομούσαν μόνο οι κόρες του
- Ένα παιδί μπορούσε να κληρονομήσει τον αδελφό του πατέρα του στην περίπτωση που αυτός δεν είχε παιδιά. Το ίδιο όμως δεν συνέβαινε και με τον αδεφλό της μητέρας του.
- Μόνο όταν δεν είχε καθόλου παιδιά ένα ζευγάρι αποφάσιζε να υιοθετήσει ένα παιδί
- Σ΄αυτές τις περιπτώσεις προτιμούσαν συνήθως παιδιά αδελφών και μόνο όταν και αυτοί δεν είχαν ή δεν τα έδιναν προτιμούσαν μακρινών συγγενών ή ακόμη και ορφανά
- Τα κληρονομικά δικαιώματα που είχε ένα υιοθετημένο παιδί ήταν τα ίδια που είχε και ένα πραγματικό παιδί
